Val Vlieg


woorden dansen

Dido & Aeneas Us & All

Langzaam vanuit de achtergrond ontvouwt zich een intense dans, twee mensen benaderen elkaar liefdevol, raken aan, laten los, gaan niet echt van elkaar weg, ronde trage bewegingen die soms snel doorzetten. Samir Callixto danst passievol Aeneas, Erika Poletto danst een prachtige Dido, beheerst en trots. Er is geen overgave, er is liefde die Dido en Aeneas zich laten overkomen. Hun relatie is passievol en tragisch. Tragisch in het verlaten van de verliefde passie en in het spiegelen aan een grotere liefde. Die duurzame liefde wordt in het universum geplaatst. De geliefden komen samen, laven zich aan sterren in een universum dat zich voor hen in Us & All opent.

Van de opera van Purcell begeleiden vooral de liederen de dans. Ook Aeneas laat zich horen, hij gebruikt zijn stem in korte schrille uithalen en een zwaar ademen. Het deed daarmee vaag denken aan performances van Meredith Monk, het vanzelfsprekend door elkaar gaan van dans en zang, het bewegen van een stem rond de expressie van een dans. Op de achtergrond meandert een ruis, door Callixto gevormd uit geluiden van het universum, uit de stem van alles. De stem van Aeneas kondigt de finale aan, ze zullen in het universum opgaan, Dido op zijn schouders, beiden vanuit hun kracht.

De bewegingstaal van Callixto benadrukt de kwetsbaarheid van de geliefden. Vloeiende gebaren en snelle uithalen, stiltes waarmee de afwisselende trots en hoop van Dido alleen maar geloofwaardiger worden. Aeneas draagt haar, zij staat en laat zich dragen, danst weg en komt terug. Zo wordt de ruimte gevuld met spiralen. Dezelfde spiraal vormt het grote figuur op de vloer, een boog die versterkt wordt door hoge sterren. Het opwaartse van boog en sterren en van de bewegingstaal onderstreept de hoop die de liefde duurzaam kan maken. Niet een oeverloos opwerpen om te stijgen maar lichtheid geven zodat het opgaan als vanzelf opkomt.

Dido en Aeneas dansen een liefde die ze telkens veroveren op het alomvattende. Die steeds teruggehaald wordt. De maanboog op de vloer doorlopen ze verschillende malen, een ronding waar het aantrekken en afstoten onophoudelijk samenkomen. Waar ze het eigen lichaam en de eigen stem voorbij gaan. Herhaling van het eeuwige, in het eeuwige wederkeren. Niet alleen verliefdheid die overgaat in liefde, er is niets anders dan liefde. Het prille begin en de duurzame voortzetting zijn intensiteiten die door kracht gevoed worden, liefde is hard werken. Dido is sterk in de rust van haar bewegen, niet door overgave maar door samen worden. Aeneas gebruikt zijn stem om zijn harde werken te onderstrepen en de stap van Dido in het universum is niet haar harde lot, maar een nieuwe weg die ze met en door Aeneas kan bereiken.

De dans maskert een zelf dat steeds meer uit beeld raakt. Ontspannen en loslaten zodat steeds meer de dans de dansers danst. De dansers die Dido en Aeneas worden, objecten van liefde, vormen een kern van creativiteit. Het bewegen van de maanboog. Het affect dat het figuur uitdrukt in het samenkomen en afbuigen. In de lichten boven in de zaal. In de achtergrondruis van het universum dat de liederen draagt. Het collectief worden in de stem van Aeneas. In de liederen van Purcell. In de ruis van het universum. In de trotse kracht van Dido. In haar bewegen door Aeneas heen en in hun opgaan in het universum, ons opgaan in het al.

Gezien in Zwolle 2022

René